Köpekler, doğuştan yürümek ve hareket etmek için dünyaya gelmiştir. Yüzyıllar boyu yanı başımızda çalışarak bize destek olmuş ve çoğu, avlanmak, koruma sağlamak ya da sürü gütmek gibi belirli amaçlar için üremiştir. Köpeklerin vahşi ataları ise zamanlarının çok büyük bir kısmını av aramak ve avlanmakla, yavrularına bakım sağlamakla, bölgelerini korumakla ve birbirleriyle oynamakla geçirirler. Meşgul, kompleks bir hayatları olan köpekler hem sosyal etkileşime, hem de en temel sorunlarını ortadan kaldırabilecek çözümlere ihtiyaç duyarlar.

Günümüzde evcil olarak beslediğimiz köpeklerin en temel görevi ise maalesef evde pineklemek! Doğalarına aykırı olarak artık bir yeri korumak ya da yemek için avlanmak zorunda olmadıkları gibi çoğunlukla kapalı ve dar alanlarda tutulmakta, dolayısıyla da daha pasif bir hayata adapte olmak zorunda kalmaktalar. Yemeklerini bedavaya mama kabında alan köpekler çoğu zaman yalnız ve hareketsiz bırakılmakta – hem de günün çok büyük bir kısmında. Bu amaçsızlık, köpeklere doğal ve hareketli eğilimlerini boşaltabilecek bir alan yaratmadığı gibi davranışsal olarak gelişimlerinde uzun vadede sorun yaratabilmekte.

Modern köpeklerin karşı karşıya kaldığı bir diğer sorun da tabii ki yeterince egzersize sahip olmamaları. Bazı köpek sahipleri, bir köpeğin bir arka bahçeye erişimi olduğu takdirde egzersize de erişimi olduğu kanısına kapılmakta. Maalesef durum bundan çok daha ciddi ve önemli; çünkü bir köpek sırf kendi kendine bahçede kaldığı zaman bahçenin etrafında egzersiz turları atmaz. Onun için önemli olan, sizinle girdiği etkileşimdir.

Köpekler Yeterince Egzersiz Yapmadığı Zaman Hangi Sorunlar Ortaya Çıkabilir?

Köpekler aslında bir nevi genç çocuklara benzer. Eğer onlara enerjileri ile yapabilecekleri yapıcı bir şey vermezseniz, kendi başlarına yapacak bir şey bulurlar ve bu şey büyük bir ihtimalle sizin hoşunuza gitmez. Yeterince egzersiz yapmayan köpeklerde en sık görülen davranışsal problemler şu şekilde:

• Yıkıcı çiğneme, kaşıma veya kazıma
• Çöp karıştırma gibi araştırmacı davranışlar
• Hiperaktivite, aşırı heyecan ve gece aktivitesi
• Kuralsızlık ve itaatsizlik
• İnsanların üzerine atlama
• Eşya devirme
• Sert oynama ve ısırma
• Havlama ve ağlama gibi dikkat çekmeye çalışan davranışlar sergileme

Köpeklerde Egzersiz ve Oyunun Avantajları

Güzel haber şu: Eğer köpeğinizi egzersiz sayesinde sağlıklı, mutlu ve aktif tutmayı alışkanlık haline getirirseniz, karşılığında pek çok avantaja sahip olursunuz:

• Yukarıda belirttiğimiz yaygın davranışsal sorunları ortadan kaldırma
• Köpeğinizi çevik, dinç ve sağlıklı tutma
• Kabızlık gibi sindirimsel sorunları ortadan kaldırma
• Çekingen veya korkak köpeklerde özgüven oluşturma
• Köpeklerin uykulu ve yorgun hissetmesine yol açarak gece vakti aktivitelerini minimuma indirme
• Kilo kontrolü sağlama

Köpeğiniz İçin Egzersiz Programı Başlatmadan Önce…

Herhangi bir egzersiz rejimine girmeden önce köpeğinizi mutlaka genel bir muayene ve sağlık kontrolü için veterinere götürmeniz ve uygulamayı planladığınız egzersiz rutinini onunla paylaşmanız gerekir. Veterinerinizin egzersiz programını onaylamadan önce kontrol edeceği kriterlerden birkaç tanesi şu şekilde:

• Cins
• Yaş
• Bacak uzunluğu
• Görüş kalitesi
• Cinsiyet

Köpeğinize Yaptırabileceğiniz Egzersizler

Günümüz modern köpeklerinin yaşadığı pasif hayat ile birlikte köpek sahipleri, köpeklerin enerjilerini aktarabilecekleri bir kanal bulmakta bir hayli zorlanabiliyor; özellikle köpeklerin bizden daha atletik olduğunu göz önünde bulundurursak… Ancak her şeye rağmen sizin tarafınızda fazla uğraş ve çaba gerektirmeyen, köpeğinizi de tatmin edecek kadar aktif olan köpek egzersiz programları da bulmak kesinlikle mümkün. Çoğu köpek aerobik egzersizlerden bolca keyif alıp enerji harcarken bazılarına sadece yarım saatlik hızlı tempo bir yürüyüş bile yeterli gelebiliyor.

Köpeğinize yeterli egzersiz alanı vermek, sizin de mutlaka atletik olmanızı gerektiren bir durum değil. Eğer uzun yürüyüşler yapmaktan veya koşmaktan keyif almıyorsanız şu iki yaklaşımı değerlendirebilirsiniz:

Kas gücüne değil, beyne odaklanın: Köpeğinizin bedeni yerine beynini yormak da bir egzersiz seçeneği. Puzzle amaçlı oyuncaklar, akşam yemeği için avlanma oyunları, itaat eğitimi ve çiğneme oyuncakları, fiziksel egzersize alternatif bir çözüm oluşturabilir.

Siz dururken köpeğinizi koşturan oyunları deneyin: Bu tanıma uyan oyunların arasında top getirme, frizbi fırlatma, baloncuk yakalama ve saklambaç gibi oyunlar var. Eğer köpeğiniz başka köpeklerin varlığından hoşnut kalıyorsa, onu bir köpek parkına götürmek de güzel bir egzersiz alternatifi. Bu sayede hem diğer hayvanlarla sosyalleşme olanağı bulur, hem de diğer köpeklerle oynaşarak bol bol enerji atmış olur.

Öte yandan hareketli ve oyunsever bir köpeğiniz varsa alternatifleriniz tabii ki daha çeşitli. Tasma ile gezdirilen köpekler, araştırmayı, koklamayı ve etrafı tanımayı çok severler. Uzayabilir bir tasma kullandığınız takdirde köpeğinizin sizi fazla yormadan uzaklaşmasına ve etrafına keşfetmesine ön ayak olabilirsiniz. Yürüyüşlerinizi renklendirmek için bazen rotanızı değiştirebilir ve köpeğinize keşfetmesi için yeni yerler sunabilirsiniz.

Genç, dinamik ve cinsi itibariyle aşırı hareketli bir köpeğe sahipseniz tasmalı yürüyüşler büyük bir ihtimalle köpeğinize yeterli egzersiz vakti sağlamayacaktır. Bunun için sizin de aktifleşmeniz gerekecek ve tasmalı koşma ya da tasmalı bisiklet gibi yöntemlere başvurmanız doğru olacaktır. Unutmayın ki aşırı derecede aktif bir köpeğe sahipseniz, sizin de sahibi olarak ona ayak uydurmanız ve mutsuz olmasını engellemek için ihtiyaç duyduğu düzeyde egzersiz yapmasına olanak sağlamanız gerekmektedir.

Köpeğinizle tasmasız olarak yapabileceğiniz aktiviteler de yok değil. Tasmasız yürüyüş, tasmasız koşu, tırmanış veya geniş, çitli bir alanda bisiklet sürme, buna örnek oluşturabilecek egzersiz türlerinden. Köpeğiniz bu gibi durumlarda kendi hızını belirleyebilir, istediği yeri dilediği gibi koklayabilir ve merak ettiği yerleri araştırarak hem bedensel, hem beyinsel olarak kendini geliştirebilir. Bu yöntemi yeni aldığınız ve henüz sağlam bir sadakat bağı oluşturmaya vaktinizin olmadığı bir köpek ile yapmaya kalmayın; bu yöntem ancak ve ancak uzun süreli köpek-sahip ilişkilerinde işe yarayan bir yöntem olmakla birlikte yeni edindiğiniz bir köpekte kaçmasına bile yol açabilir.

Golden Retreiver gibi bazı köpek cinsleri, yüzmekten fazlasıyla keyif alır. Köpeğinizin yüzmesini sağlamak için ekstra herhangi bir çabaya girmenize gerek yok; çoğu köpek doğuştan yüzebilmekte ve su ile temastan çok keyif almaktadır.